Home1 Wel of geen kernenergie?
De informatie hieronder maakt deel uit van een reeks van acht pagina's die ook afzonderlijk gelezen kunnen worden. Ze vormen een samenvatting van en aanvulling op de antwoorden die EZK gaf naar aanleiding van een webinar voor burgers over kernenergie. Hoe wij bij onze aanvullingen te werk zijn gegaan vindt u in de algemene inleiding, die u ook de weg wijst naar de overige pagina's.
Hieronder citeren we de vraag of vragen zoals die door burgers werden gesteld.
"Kunnen we niet veel beter energie gaan opslaan in de vorm van waterstof als er even geen natuurstroom beschikbaar is?"
Uit deze vraag blijkt vooral dat de vraagsteller geen idee heeft van de omvang of de complexiteit van de opgave waar we voor staan.
Het antwoord van EZK is te vinden onder ‘Vragen over de energiemix’ en is adequaat. Het overheidsbesluit om vooral te investeren in zon en wind, met name door de kosten voor netverzwaring op zich te nemen, wordt aangehaald. Belangrijk is de laatste zin waarin EZK de rol van kernenergie benoemt in het woord ‘basislast’. Dat is jargon voor de elektriciteitsbronnen die groot en stabiel zijn en daarmee voor de stabiliteit van het elektriciteitsnet zorgen. Dat EZK basislast noemt is interessant omdat de noodzaak van precies die basislast jarenlang betwist is door het Duitse Agora Energiewende, een organisatie die een sterke invloed heeft uitgeoefend op de Duitse, maar vooral ook de Europese (tot voor kort sterk antinucleaire) richting van de energietransitie. We merken op dat EZK blijkbaar niet meegaat in het betwisten van de belangrijke rol van basislast.
De energietransitie is een enorme opgave, maar ook een enorme puzzel. Uit de vraag blijkt andermaal dat het maar heel moeizaam lukt om de omvang van de opgave in beeld te krijgen, en welk bijdrage deeloplossingen kunnen hebben in het leggen van die puzzel. Het idee dat periodes van gebrek aan zon en wind overbrugd kunnen worden met waterstof is een verleidelijk narratief dat op wensdenken berust. Het narratief is echter jaren gevoed vanuit onder andere het Duitse Agora Energiewende.
Het is helaas niet ondenkbaar dat dit narratief pas van tafel gaat als er zich in Europa blackouts gaan voordoen: langdurige perioden waarin er geen stroom meer uit het stopcontact komt. Dergelijke worden al geruime tijd voorspeld, maar lijken met name dichterbij te komen nu als gevolg van onder meer het vervallen van 'fossiele subsidies' er met gascentrales voor de uitbaters nog maar nauwelijks geld te verdienen valt.
Kernenergie als 'natuurstroom'
We hadden een vrolijk moment toen we ontdekten dat de redacteur van EZK het woord ‘natuurstroom’ uit de oorspronkelijke vraag had verwijderd. Waarom de vraagsteller dat woord gebruikte is ons niet bekend, maar we raden dat het hier ging om de tegenstelling te benadrukken tussen enerzijds stroom uit zon en wind, anderzijds stroom uit kernenergie. Bij zon en wind zijn inderdaad de panelen en turbines blootgesteld aan de elementen, dus zou je die stroom ‘natuurstroom’ kunnen noemen. Bij kernenergie zit de natuur in de reactor, uranium is tenslotte een natuurproduct. Wist u dat er in het huidige Gabon natuurlijke kernreactoren zijn teruggevonden die bijna twee miljard jaar geleden, ver voor het verschijnen van de mens, hebben gedraaid? Dat deden ze voor een periode van honderdduizenden jaren. Dankzij het nauwkeurige onderzoek aan die natuurlijke reactoren weten we ook dat het ‘kernafval’, dat deze natuurlijke reactoren immers ook produceerden, in al die honderden miljoenen jaren die volgden, nauwelijks van zijn plaats kwam.1
En weten we nu ook dat kernenergie evengoed het label ‘natuurstroom’ verdient.
1 https://en.wikipedia.org/wiki/Natural_nuclear_fission_reactor